İtriyum-90/ Lutesyum-177 Oktreotat, nöroendokrin tümörü (NET) olan hastalarda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavide tümör hücrelerini tahrip eden radyoaktif madde kullanılarak tümör boyutunun ve tümörden kaynaklanan semptomların azaltılması amaçlanmaktadır. Bazı hastalarda bu tedavi hastalığı uzun süre kontrol altında tutabilir. Bu tedavinin verilmesi düşünülen hastalara, uygunluk değerlendirmesi için tanısal bir tarama yapılır
İtriyum-90/ Lutesyum Oktreotat Tedavi Prensibi
Nöroendokrin tümörler, en çok gastrointestinal sistemde olmak üzere nöroendokrin hücrelerden kaynaklanmaktadır. Bu tümör hücrelerinin çoğunun yüzeyindeki somatostatin reseptörlerinde (algılayıcısı) artış vardır.
Itriyum/Lutesyum Oktreotat bileşiğinde bulunan oktreotat kimyasal olarak somatostatine benzer, ancak vücutta doğal olarak bulunmaz. Vücuda verildiği zaman, somatostatine benzer şekilde çalışır ve nöroendokrin tümör hücrelerindeki reseptörlere bağlanır. Bu bağlanma sırasında üzerindeki radyoaktif işareti tümör hücresine taşır. Tedavi kararı verilmeden önce tümör hücrelerinde bu reseptörün varlığını saptmak amacıyla oktreotat isimli bu molekül sadece görüntüleme için kullanılan galyum 68 ile işaretlenerek hastaya verilir. Bu sayede yapılan PET-BT tetkiği ile tümörün reseptör yoğunluğu, hastalık yaygınlığı ve hastanın tedavi için uygun olup olmadığı belirlenir.
Tedavide kullanılan oktreotat, beta radyasyon yayan İtriyum-90 veya Lutesyum-177 olarak adlandırılan radyoaktif madde ile bağlıdır. İtriyum-90 isimli radyoaktif madde büyük tümörlerde, Lutesyum-177 ise daha küçük tümörlerde tercih edilir. Oktreotat tümör hücre yüzeyindeki reseptöre bağlanırken üzerindeki bu radyoaktif maddeler sayesinde radyasyon verir. Bu akıllı molekül ile kanser hücrelerini yok etmek amacıyla radyasyonun tümör bölgesine taşınması ve vücudun diğer bölgerlerine radyasyon maruziyetinin azaltılması amaçlanmıştır.
Bu Tedavi Güvenli mi?
Kullanılan hedefe yönelik radyoizotopun çoğu tümör hücreleri hedef alır ve bu şekilde radyasyonun sağlıklı dokuya hasar vermesi en aza indirilir. Bununla birlikte, radyasyon böbrekleri ve kan hücrelerinin üretimini, etkileyebilir. Tedavi sonrasinda kan biyokimyasındaki değişiklikler belirli aralıklarla takip edilir.
Tedavinin planlanmasi ve beklentiler
Itriyum/Lutesyum oktreotat tedavisi, ameliyat veya kemoterapi gibi diğer tedavi türleri uygun olmadığında veya etkisiz olduğunda, NET’lü kişileri tedavi etmek için kullanılır. Standart tedavi 2 ay ara ile 4-6 kez uygulama şeklindedir. Uygulama sayı ve aralığı hastaya göre değişebilir.
Tedavinin 3. gününde sintigrafi ile verilen radyoaktif maddenin vücut dağılımı değerlendirilir.
Hastaların yarısından fazlasında, tumör küçülür veya büyümesi durur. Dahası, hastaların büyük bir çoğunluğunda tümörün neden olduğu şikayetler kaybolur ve yaşam kalitesi artar.
Tedavinin yan etkileri
Kısa vadede yorgunluk, mide bulantısı ve tümörün neden olduğu semptomlarda geçici bir artış olabilir. Uzun vadede ise böbrek fonksiyonlarinda bozulma ve kemik iliği baskılanması görülebilir, ancak bu oran %1’in altındadir. Bazı insanlar hafif saç dökülmesi yaşayabilir, ancak bu yan etki kalıcı değildir.